Yerebatan Sarnıcı ve Medusa Efsanesi: İstanbul’un Yer Altındaki Gizemi

Yerebatan Sarnıcı, eski çağlardan beri şehrin susuzlukla mücadelesinde kilit bir rol oynadı. Ama bu antik yapıyı sadece tarihi önemi için değil, içinde sakladığı efsaneler ve gizemler için de ziyaret etmelisiniz. Medusa’nın dondurucu bakışları sizi bekliyor. Bu derin ve serin sarnıcın koridorlarında yankılanan adımlarınızla, İstanbul’un en büyüleyici sırlarından birini keşfetmeye hazır olun.

Yerebatan Sarnıcı Tarihi

532 yılı, İstanbul’un su ihtiyacını karşılamak için bir dönüm noktası. O dönemde tahtta olan Bizans İmparatoru I. Justinianus, Yerebatan Sarayı’nı inşa ettirme kararı alıyor. Bu kararla, şehrin önemli su kaynaklarından biri hayata geçiriliyor.

Peki, nasıl mı? İşin sırrı, Valens Kemeri ve diğer muazzam su yapılarında. Bu yapılar, Belgrad Ormanı’ndan yaklaşık 22 km uzaklıkta, suyu şehre taşıyacak kemerlerle başlıyor ve Konstantinopolis’e ulaşan bu su, yerçekiminin yardımıyla şehrin çeşitli noktalarına dağıtılıyor.

Biraz fantastik ama gerçek; insanlar, evlerindeki ya da sokaklardaki tulumbalarla bu suyu çekiyorlar. Yerebatan Sarnıcı’nın “Basilica Cistern” yani Bazilika Sarnıcı olarak anılmasının sebebi ise üzerinde ya da çevresinde bir zamanlar bazilika bulunması. Bu isim, sarnıcın etkileyici büyüklüğü ve sütunlarının ihtişamıyla da örtüşüyor.

Bizans ve Roma İmparatorlukları döneminde, bu yapı savaş zamanlarında hayatta kalabilmek için kullanılıyor. Geçmişten günümüze pek çok restorasyon ve onarım gören Yerebatan Sarayı, bir dönem unutulsa da 16. yüzyılda Petrus Gyllius’un yeniden keşfiyle tarih sahnesine geri dönüyor. Şimdi ise artık içme suyu kaynağı olarak hizmet vermiyor, ama 1987’deki büyük restorasyonun ardından ziyaretçiler için kapılarını açıyor.

Sarnıçta gezinirken, suyun üzerinde yükselen ahşap yollarla ilerliyor ve bu tarihî yapının muazzam güzelliğine şahit oluyorsunuz. Toplamda 336 sütunun desteklediği bu yapı, antik kalıntılardan elde edilen ve çoğunlukla Korint tarzında süslenmiş sütunlarla dikkat çekiyor. Sarnıcın tavanı ise, suyun dışarı sızmaması için tuğla ve harç kullanılarak özenle inşa edilmiş.

Yerebatan Sarnıcı Medusa Başı Heykeli Hikayesi

Yerebatan Sarnıcı, tarihin gizemli sularında yüzen bir hazinedir, ve bu hazineyi özel kılan detaylardan biri hiç şüphesiz sarnıcın içindeki Medusa başlarıdır. Yunan mitolojisinde, insanı taşa çeviren bakışlarıyla ünlü korkunç yaratık Medusa’nın bu iki başı, sarnıcın batı köşesindeki sütunların altında gizemli bir şekilde yer alır. Bir baş ters, diğeri yan duruyor; bu esrarengiz konumlandırma, ziyaretçileri yıllardır hem meraklandırıyor hem de büyülüyor.

Peki, bu başlar orada neden var? Kesin bir cevap olmasa da, hikayeler ve teoriler var. Bir görüşe göre, Medusa başları, sarnıcın kendisi gibi antik dönemden kalan yapı kalıntıları arasından seçilerek, bu muhteşem yapıya estetik bir öğe olarak eklenmiş.

Başka bir rivayete göre ise, bu ürkütücü başlar, kötü ruhları uzak tutmak ve sarnıcın sularının korunması için buraya konmuş. Antik dönemlerde, bu tür sembollerin kötü enerjileri uzaklaştırdığına inanılırdı, dolayısıyla Medusa başlarının burada bir koruma amacı taşıdığı fikri oldukça ilgi çekici.

Günümüzde sarnıcı ziyaret edenler, artık sandalla dolaşma deneyimini yaşayamasalar da, yürüyüş platformları sayesinde bu mistik atmosferi hissedebiliyorlar. Medusa başlarının yanı sıra, sarnıçtaki suyun üzerinde yüzen balıklar ve dilekler için atılan bozuk paralar da ziyaretçileri büyüleyen diğer unsurlardır.

Medusa’nın hikayesi, popüler kültürde de yer bulmuş durumda. Örneğin, Dan Brown’ın “Cehennem” romanı ve bu romandan uyarlanan filmde Yerebatan Sarnıcı önemli bir rol oynuyor. Ayrıca, 1963 yapımı bir James Bond filmi, sarnıçta sandalla yapılan bir yolculuğu gözler önüne seriyor, bu da sarnıcın gizemli atmosferini daha da pekiştiriyor.

Yerebatan Sarayı Su Terazisi

Yerebatan Sarayı Su Terazisi, İstanbul’daki sarnıcın içerisinde bulunan ve sarnıcın su seviyesini ölçmek için kullanılan tarihi bir ölçüm aracıdır. Bu terazi, sarnıcın yapımından itibaren su seviyesinin kontrol altında tutulması ve gerektiğinde suyun dışarıya boşaltılması veya ilave su sağlanması için kullanılmıştır.

Su terazisi, sarnıcın içindeki bir sütuna yerleştirilmiş ve su seviyesinin yükselip alçaldığına göre terazinin de hareket etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Bu sayede, sarnıçtaki su seviyesinin ne zaman düşük olduğu veya fazla su olduğu anlaşılarak, suyun akışı düzenlenebilmiştir.

Yerebatan Sarayı Su Terazisi, sarnıcın işlevselliği kadar tarihi ve mimari değeriyle de dikkat çeken bir özelliktir. Sarnıcı ziyaret edenler, bu tarihi teraziyi de görebilir ve sarnıcın antik dönemde su yönetimi açısından ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlayabilirler.

Dikkat Etmeniz Gereken Hususlar

Bu tarihi yapı ziyareti sırasında dikkat etmeniz ve göz önünde bulundurmanız gereken bazı noktalar vardır.

1. Sarnıç içerisinde sıcaklık ve nem oranı yüksektir, bu nedenle rahat kıyafetler tercih etmeniz ve yanınızda su bulundurmanız iyi olacaktır.
2. Sarnıcın zemininde su birikintileri olabileceği için, kaymaz ve rahat ayakkabılar giymeniz önemlidir.
3. Yerebatan Sarayı ziyaretinizi, çevredeki diğer tarihi ve turistik mekanlarla birleştirebilirsiniz. Ayasofya, Topkapı Sarayı, Sultanahmet Camii, Kapalıçarşı ve Arkeoloji Müzeleri gibi önemli noktalar sarnıca oldukça yakın mesafede bulunuyor. Bu sayede İstanbul’un tarihi yarımadasındaki önemli mekanları tek bir gün içinde ziyaret edebilirsiniz.
4. Sarnıç içerisindeki Medusa başlarını görmeyi ihmal etmeyin. Bu eşsiz eserler, sarnıcın en ilgi çekici ve öne çıkan özelliklerindendir.

Yerebatan Sarnıcı Giriş Ücreti

Buraya girişler ücretli, öğrenciler ise indirimli giriş yapabiliyor. Pazartesi dahil haftanın her günü 09:00 – 22:00 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz. Güncel bilgiler için web sitesini inceleyebilirsiniz.

Sabah 09.00’dan akşam 18.30’a kadar olan zaman diliminde, Türkiye’nin güzelliklerini keşfetmek isteyen yerli ziyaretçiler için bilet fiyatı 80 TL, dünyanın dört bir yanından gelen yabancı ziyaretçiler için ise 600 TL. Öğrenciler bu saatler arasında sadece 30 TL ödeyerek sarnıcı ziyaret edebilir.

Akşamüstü ise bambaşka bir hikaye başlıyor; 19.30 ile 22.00 saatleri arasında, yerli ziyaretçiler 250 TL, yabancı ziyaretçiler 1.000 TL ve öğrenciler 100 TL ödeyerek geceyi aydınlatan tarihi bir yolculuğa çıkabilirler.

• Yerebatan Sarayı, Kültür Bakanlığı’na bağlı olmadığı için Müze Kart geçerli değil. Giriş ücretini ödeyerek sarnıcı ziyaret etmeniz gerekiyor.
• Giriş ücreti ödemeleri için hem kredi kartı hem de nakit Türk Lirası kabul ediliyor. Döviz ile ödeme yapılamıyor.
• Yerebatan Sarnıcı giriş biletlerini Passo üzerinden online olarak satın alabilirsiniz. Bu sayede bilet sırasında beklemeden ziyaretinizi gerçekleştirebilirsiniz.
• Online indirimli bilet alan ziyaretçilerin girişte kimlik göstermesi zorunlu. İndirimli bilet hakkınızın geçerli olması için kimliğinizi göstermeye hazır olun. Ziyaretinizi planlarken buna dikkat edin.
• 65 yaş üstü yerli ziyaretçilere girişler ücretsiz. Bu yaş grubundaki ziyaretçilerin kimliklerini yanlarında bulundurmaları önemli.

Yerebatan Sarnıcı Nerede ve Nasıl Gidilir?

Tarihi yarımadada gezilecek yerler arasında yer alan sarnıç, İstanbul’un tarihi yarımadasında yer alıyor ve ulaşım oldukça kolay. Toplu taşıma araçlarıyla gitmek isteyenler için en uygun seçenekler tramvay ve metro.

• T1 Kabataş-Bağcılar tramvay hattında Sultanahmet durağında inerek sarnıca sadece birkaç dakikalık yürüme mesafesinde oluyorsunuz.
• M2 Yenikapı-Hacıosman metro hattında ise Vezneciler durağında inip, yaklaşık 10-15 dakikalık bir yürüyüşle sarnıca ulaşabilirsiniz.
• Kadıköy, Üsküdar tarafından geliyorsanız Eminönü’ne ulaşıp tramvaya binin. Sultanahmet tramvay durağında inip sarnıca yürüyebilirsiniz.

Taksi veya özel araçla gitmeyi tercih edenler için ise, İstanbul trafiğine dikkat etmeleri önemli. Sarnıcın  çevresinde park yeri bulmak zor olabileceği için, yakınlardaki otoparkları kullanarak yürüyerek sarnıca ulaşmak daha uygun olabilir.

Yerebatan Sarnıcı Çevresinde Gezilecek Yerler

Yerebatan Sarnıcı, İstanbul’un en büyüleyici tarihi yapılarından biri ve çevresinde keşfedilecek pek çok yer var. İşte Yerebatan Sarnıcı’nın çevresinde gezilebilecek bazı önemli noktalar:

1. Ayasofya Müzesi: Yerebatan Sarnıcı’nın hemen yanında bulunan Ayasofya, Bizans mimarisinin en önemli eserlerinden biri. Müze olarak hizmet veren bu yapı, muazzam kubbesi ve iç mekandaki zengin mozaikleriyle dikkat çekiyor.
2. Topkapı Sarayı: Osmanlı İmparatorluğu’nun yaklaşık 400 yıl boyunca merkezi olan bu saray, sultanların yaşam alanları, hazine bölümü ve kutsal emanetlerin sergilendiği bölümleriyle ziyaretçilere açık.
3. Sultanahmet Camii (Mavi Cami): Ayasofya’nın karşısında yer alan bu etkileyici cami, 17. yüzyılda inşa edilmiş ve iç mekanındaki mavi çiniler nedeniyle ‘Mavi Cami’ olarak anılıyor. Cami, hala aktif bir ibadethane olarak kullanılıyor.
4. Gülhane Parkı: Topkapı Sarayı’nın hemen yanında yer alan bu tarihi park, İstanbul’un en eski ve en büyük parklarından biri. Çeşitli bitki türleri, yürüyüş yolları ve tarihi atmosferiyle dikkat çekiyor.
5. Arkeoloji Müzeleri: Topkapı Sarayı’nın hemen yanında bulunan bu müze kompleksi; Eski Şark Eserleri Müzesi, İstanbul Arkeoloji Müzesi ve Çinili Köşk Müzesi’nden oluşuyor. Bu müzeler, dünyanın dört bir yanından getirilmiş eserleri ve Osmanlı dönemine ait koleksiyonları içeriyor.
6. Büyük Saray Mozaikleri Müzesi: Ayasofya’nın hemen yanında, Bizans dönemine ait zengin mozaik koleksiyonlarına ev sahipliği yapan bu müze, antik dönemin günlük yaşam sahnelerini yansıtan eserleri sergiliyor.
7. Türk ve İslam Eserleri Müzesi: Sultanahmet Meydanı’nda yer alan bu müze, İslam sanatı ve Türk kültürünün zengin örneklerini barındırıyor. Halılar, el yazmaları ve çeşitli eserlerle donatılmıştır.
8. Sultanahmet Meydanı: Yerebatan Sarnıcı, Ayasofya ve Mavi Cami gibi tarihi yapıları çevreleyen bu meydan, İstanbul’un en önemli turistik noktalarından biri. Meydanda ayrıca çeşitli festival ve etkinlikler düzenleniyor.

Sonuç

Yerebatan Sarnıcı’nın labirent gibi koridorlarında yaptığınız bu mistik gezinti, İstanbul’un binlerce yıllık tarihine tanıklık etmenizi sağladı. Medusa başlarından su terazisine, her köşesi ayrı bir hikaye barındıran bu eski sarnıç, şehrin kalbinde saklı kalmış bir hazinedir. Geçmişle bugün arasında köprü kuran bu benzersiz yapı, İstanbul’u ziyaret eden herkesin görmesi gereken bir yer.