Antalya Kaleiçi Gezilecek Yerler Rehberi: Tarihi ve Kültürel Bir Yolculuk
Antalya’nın kalbi Kaleiçi’nin dar sokakları, renkli evleri ve zengin kültürel mirası, sizi geçmişin büyüsüne davet ediyor. Kaleiçi’nin her köşesi, Antalya’nın tarihini ve geleneklerini yansıtıyor. Bu eşsiz bölgeyi keşfetmeye başlamadan önce, sizi bekleyen tarih ve kültür dolu maceranın sadece bir parçası olduğunuzu unutmayın.
Bergama Kralı II. Attalos tarafından kurulan Antalya kentinin ilk yerleşim yeri bugün Kaleiçi adındaki bölgedir. MÖ 159-138 yılları arasında kurulan kentin kalıntılarını hala yakından görmek mümkün.
Antalya’nın Muratpaşa ilçesinde yer alan Kaleiçi, at nalı şeklindeki deniz ve kara surları tarafından kuşatıldığı için Kaleiçi ismini almıştır. Bu duvarlardan biri deniz kıyısında, diğeri ise kara tarafında bulunur. Dış duvarlarda her 50 metrede bir bulunan kuleler, Romalılar tarafından kurulmuş,
Selçuklular tarafından ise geliştirilmiştir. Kaleiçi’nin her alanında her dönemin izi var dersek, yanılmış olmayız. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi her dönemin parmağı vardır Antalya’nın ve Kaleiçi’nin gelişmesinde.
Her yanı tarih kokan Antalya’nın en gözde mekânlarından olan Kaleiçi, dönemini yansıtan tarihi evleri ve dokusuyla dikkat çeker. Bugün şehir içindeki duvarlardan, Hıdırlık Kulesi, Hadrian Kapısı ve Saat Kulesi’ne tanıklık edebiliyoruz.
Duvarlar içinde kurulan kent, elbette tüm ihtiyaçların karşılanabileceği seviyede. Şehrin simgesi olarak görülen Yivli Minare, Keyhüsrev Medresesi, İskele Camii, Karatay Medresesi gibi yapılar geçmişten kalan eserlerden bazıları.
Tarih boyunca Anadolu’nun denize açılan kapısı olma özelliğini taşıyan Kaleiçi, sahip olduğu tarihi nedeniyle Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından 1972 yılında koruma altına alınmış. Üstelik gerçekleştirdiği başarılı restorasyonlar neticesinde 1984 yılında Turizm Oskarı’na layık görülmüş.
Restore edilen yapıların bazıları, konaklamanın yanında ticari işletme olarak da kullanılmakta. Kaleiçi’nin dar sokaklarında evler, ev sahiplerinin ekonomik durumlarına göre inşa edilmiş. Yığma taştan yapılan evlerin bir tarafı sokağa, diğer tarafı bahçeye bakıyor.
Sokağa bakan tarafın pencereleri, arka taraftakilere göre daha az sayıda tutulmuş. Zemin katları hizmet bölümü olan evlerin asıl yaşam alanları üst katlar olarak tasarlanmış. Üst katlarda cunda denilen, yapının dışına taşan bölmeler de bulunuyor.
Antalya Kaleiçi Gezilecek Yerler
Kaleiçi’nde yapılacak şeyleri listeleyecek olursak, birkaç müze, tarihi yapı ve görülmesi gereken yerleri beraber gezip inceleyeceğiz. Bunlar haricinde Kaleiçi’ni Kaleiçi yapan en önemli unsurun Kaleiçi’nin sokakları olduğunu gezi esnasında aklımızdan çıkarmayalım.
Kaleiçi’ni en kısa sürede maksimum verim alarak, memnun edici seviyede gezmek için yola koyulalım. Böylelikle iyi bir Kaleiçi Gezi Rehberi oluşturmuş olacağız.
Antalya Saat Kulesi
Antalya’nın Kale Kapısı mevkiinde, Cumhuriyet Caddesi üzerinde yer alan saat kulesi ile Kaleiçi gezimize başlıyoruz. 1901 yılında II. Abdülhamit’in şerefine Sadrazam Küçük Sait Paşa tarafından kale duvarlarını birleştiren bir burç üzerine yaptırılan Antalya Saat Kulesi’nin yerden yüksekliği 14 metre.
Saat kulesinin saat bölümünde önceleri analog saat sistemi varken 1970’li yıllarda elektronik saatlerle değiştirilmiş.
Hadrianus Kapısı
Antalya’nın ayakta kalan ihtişamlı yapılarından biridir Hadrianus Kapısı. Üç gözü olması sebebiyle yerel halkın Üç Kapılar olarak da adlandırdığı kapı, MS 130 yılında, dönemin Roma İmparatoru Hadrianus’un ziyareti onuruna inşa edilmiş.
Hadrianus, gezmeyi seven bir zat ve Pamfilya kentlerini ziyareti sırasında, o zamanlar Antikçağ’daki ismi Attaleia olan Antalya’ya bu kapıdan girmiş.
Şehir surlarının önünü kapatmasıyla kapının uzun bir dönem kullanılmaması, Hadrianus Kapısı’nın ayakta kalmasında önemli bir etken olduğu belirtilmekte. İç ve dış yüzlerinin aynı olduğu kapıdaki oyma ve kabartmaların ahengi muhteşem.
Yapının önceden iki katlı olduğu ve ikinci katın ortasında İmparator Hadrian’ın heykelinin de bulunduğu söyleniyor. Kapının yan taraflarında farklı zamanlarda yapılan kuleleri mevcut. Julia Sancta olarak bilinen kule, kapı ile aynı dönemde inşa edilmiş olmasına karşın, diğerinin alt kısımları antik çağa ait olup, üst kısmı da Selçuklu zamanından kalmıştır.
Günümüzde, Hadrianus Kapısı’nın ortasına camdan yürüme paneli yapılmış. Eski şehrin taştan yürüyüş yolu camların altında kalıyor. Camın altını incelediğinizde Antalya’nın antik dönemde giriş yolunu görebiliyorsunuz.
Suna İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi
Kaleiçi Müzesi, yıkılmak üzereyken satın alınan bir evin restore edilerek halka kazandırılmasıyla günümüze ulaşabilmiş. Vehbi Koç Vakfı’na bağlı Suna İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi, döneminin yaşam tarzını yansıtan bir etnografya müzesi olarak düzenlenmiş.
Müzenin yanı sıra, bahçesindeki Aya Yorgi adına inşa edilen kiliseye de mutlaka girin. Burada kilise yapısından başka, müzenin sahibi olan çiftin koleksiyonuna ait kültür ve sanat eserleri de sergileniyor.
Antalya Kesik Minare Camii
Kesik Minareli Camii, 8. Osmanlı Padişahı II. Bayezid’in oğlu Sultan Korkut’un, yapıya minare eklemesiyle cami olarak kullanılmaya başlanır. Bu nedenle Korkut Camii olarak da adlandırılan cami, 1898 yılında Kaleiçi’nde çıkan bir yangından etkilenmiş ve minarenin üst kısmını oluşturan ahşap kısmın tamamen yanmasına sebep olmuş.
Yangından sonra faaliyetini kaybeden yapının minaresine herhangi bir düzenleme yapılmamış ve ismi Kesik Minareli Camii olarak kalmıştır. Cami yapısının içinde, kazılarda çıkan eserler bulunuyor. Ancak caminin kapısı kilitli, bahçede sergilenen eserler kilitli kapının ardından görülebiliyor.
Karaalioğlu Parkı
Kaleiçi gezimize Antalya’nın en eski parklarından biri olan Karaalioğlu Parkı ile devam ediyoruz. Park özenle hazırlanmış, ağaçlar derli toplu. Park içinde küçük bir de havuz bulunuyor. Dilerseniz parktaki piknik masalarında oturup ortamın tadına varabilirsiniz. Parkta yürümek çok huzur verici. Park sonundaki büyük balkonlardan denizi ve karşıdaki dağları izlemenin güzelliği bir başka.
Karacaalioğlu Parkı’nda gezerken karşınıza Antalya Büyükşehir Belediye Tiyatrosu binası çıkıyor. Binanın önünde ise iki tiyatro sanatçısının heykeli bulunuyor.
Bunlar Türk tiyatrosunun büyük isimleri İsmail Dümbüllü ve Münir Özkul’un heykelleri. Bu iki önemli insan, Türk Tiyatrosu’nun güldürü geleneğinin nişanesi sayılan Kel Hasan Efendi Kavuğu’nu taşıyan sanatçılardır. Eski zaman meddahlarından Kel Hasan Efendi, kavuğunu İsmail Dümbüllü’ye devretmiş, Dümbüllü ise Münir Özkul’a.
Hababam Sınıfı’nın Kel Mahmut’u Münir Özkul ise 1989 yılında Ferhan Şensoy’a devretmiş bu kavuğu. Kavuk Ferhan Şensoy’dan 5. sahibi Rasim Öztekin’e geçmiş.
Yerli halkın el emeği göz nuru olan park zor koşullar altında inşa edilmiş. Bunu temsilen parkta İşçi ve Çocuğu heykeli, El heykeli ve Don Kişot heykelini görürsünüz.
12 Eylül dönemine gönderme yapan El heykelinde rivayete göre heykeltıraş ve eşinin nikah yüzükleri saklanırmış. Parkın sağ tarafındaki balkonda yer alan Nazım Hikmet Hapiste isimli heykel de görülmeye değer.
Hıdırlık Kulesi
Kaleiçi’nin güneyinde bulunan Hıdırlık Kulesi, MS 2. yüzyılda bir gözetleme kulesi olarak inşa edilmiş. Toplam 14 metre yüksekliğindeki yapının alt tarafı kare, üst tarafı silindir biçimde yapılmış. Ancak kule 2010 yılından beri restorasyonda ve kuleyi görmek sadece dışarıdan mümkün olabiliyor.
Cam Terastan Liman Manzarası
Yat limanına sahil boyundan ilerlediğinizde karşınıza camdan inşa edilmiş bir teras çıkacaktır. Yat limanını izleyebileceğiniz en iyi platformlardan biridir burası. Böylece cam terasın yanındaki parkta ağaçtan yapılmış keçi heykellerini de görebilirsiniz. Çok hoşlar.
Yivli Minare Külliyesi
Antalya’daki ilk İslam yapılarından olan Yivli Minare, Yivli Camii, Giyaseddin Keyhüsrev Medresesi, Selçuklu Medresesi, Mevlevihane, Zincirkıran Türbesi ve Nigar Hatun Türbesi, Yivli Minare Külliyesi yapılar topluluğunun birer üyeleridir. 38 metre yüksekliğindeki Yivli Minare, Kale Kapısı semtinin ve Antalya’nın simgelerinden biri olmuştur.
Yivli Minare’den sonra yat limanına ineceğiz. Yat limanı ile Kaleiçi’ndeki iletişimi sağlayan önemli güzergâhlardan biri olan ve kırk merdivenler adı verilen taş merdivenlerden inişimizi gerçekleştirebiliriz.
Antalya Oyuncak Müzesi
Kaleiçi gezimizin sonuna doğru ilerlerken Antalya’nın meşhur Yat Limanı’nı gezmeden ayrılmayalım. Ünlü Türk denizci Barbaros Hayrettin’in ilk gemilerini yaptırdığı yat limanı sınırlarının içinde bir oyuncak müzesi bulunuyor.
Sunay Akın önderliğinde kurulan Antalya Oyuncak Müzesi, ücretsiz olarak ziyaret edilebilir. Birçok oyuncak müzesi gibi yerli ve yabancı oyuncakların sergilendiği klasik bir oyuncak müzesidir burası.
Yat Limanı sınırları içinde Deniz Biyolojisi Müzesi adında bir müze daha yer alıyor. Göz önünde pek bulunmayan deniz canlılarının daha yakından görülebilmesine olanak tanıyan Deniz Biyolojisi Müzesi, bizim ziyaretimizde tadilat ve yenileme çalışmaları nedeniyle kapalıydı. Kaleiçi’ne giderseniz böyle bir müzenin varlığı aklınızda bulunsun.
Panoramik Asansör
Yat limanını layıkıyla gezdikten ve deniz kenarında deniz fenerine doğru tur attıktan sonra Antalya Kaleiçi’ne yeni inşa edilen panoramik asansörüne ilerleyelim.
Birkaç saniye içerisinde Tophane Parkı’nın bulunduğu Cumhuriyet Meydanı’ndan sahile inişinizi ve tam tersi istikamette çıkışınızı sağlayan asansörün önünde uzun kuyruklar olsa da en azından bir kere kullanın.
16 kişilik kabinlere metrobüs misali daha çok insan sıkıştıran görevlileri, sur duvarları ile hiç uyuşmayan keskin köşeli çelik yapısı göz ardı edildiğinde bile asansör eh işte dedirtiyor. Asansöre giriş ücretsiz. Yukarı çıktığınızda Kaleiçi’nin sağlı sollu panoramik manzarası ise gerçekten görülmeye değer.
Panoramik asansör aracılığıyla yukarı çıkıp yat limanının harika manzarasını içimize sindirdikten sonra Cumhuriyet Meydanı’na doğru yürüyelim. Meydanın orta yerinde yer alan heykel Antalyalı mimar Tarık Akıltopu tarafından hazırlanmış. Heykelde Atatürk’ü ülkenin geleceği olan gençler arasında görüyoruz.
Antalya Kaleiçi Gece Hayatı
Kaleiçi dar sokaklara sahip, ancak bu dar sokakların arasında turistleri memnun edecek eğlence mekanları da bulunuyor.
Kaleiçi’nden gece geçerseniz, her turistik beldede olan barlar sokağına, canlı müziklere, sokaklarda içki ve sigaranın keyfine varan insanlara, anın keyfini çıkaranlara şahit olabilirsiniz. Barlar arasında ünlü isimleri çıkaranlar da var.
Yaz sezonunda mekanlar genel olarak çok kalabalık oluyor, bunu bilerek hareket etmelisiniz. Canınız eğlence mekanı değil de dertten arınma mekanı olan meyhaneleri tercih etmek isterse de, Kaleiçi gidilecek mekanlar arasında yer alan iki tek atıp sabahı bulabileceğiniz meyhaneleri seçebilirsiniz.
Açık büfe mezeleri ve fasıl programları olan sokak meyhanelerinden, plaj müzik çalan nostaljik meyhanelere kadar birçok türde meyhane bulunuyor.
Antalya Kaleiçi Nerede ve Nasıl Gidilir?
Antalya Kaleiçi’ne ulaşmak için Antalya’nın merkezine ulaşmanız yeterli. Birçok toplu taşıma aracı Antalya’nın Kaleiçi mevkiinden geçiyor. Cumhuriyet Meydanı, Cumhuriyet Caddesi, Tophane Parkı, Antalya Saat Kulesi kolaylık olsun diye ulaşabileceğiniz seçenekler arasında. Buralara geldiğinizde Kaleiçi birkaç dakikalık yürüme mesafesinde kalır.
Antalya Havalimanı’ndan Kaleiçi’ne gitmek için şehir içi servisleri kullanabilirsiniz ya da araç kiralayarak da ulaşımı sağlayabilirsiniz. Antalya Havalimanı Kaleiçi arası 13km, yaklaşık 20dk.
